Zoeken
- Eindtermen
De overheid legt eindtermen en ontwikkelingsdoelen vast, de minimumdoelen van ons onderwijs. Deze minimumdoelen omvatten een minimum aan kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes die de leerlingen moeten bereiken. In het gewoon secundair onderwijs verschillen deze minimumdoelen volgens de graad en - vanaf de 2de graad - ook volgens de finaliteit (doorstroom-, dubbele of arbeidsmarktgerichte finaliteit / ASO, BSO, KSO en TSO). In het buitengewoon secundair onderwijs verschillen de minimumdoelen volgens opleidingsvorm.
Voor het buitengewoon onderwijs en het onthaaljaar voor anderstalige nieuwkomers van het voltijds gewoon secundair onderwijs (OKAN) zijn er geen eindtermen, maar ontwikkelingsdoelen: minimumdoelen die een school bij de leerlingen moet nastreven, maar niet noodzakelijk bereiken.
Het buitengewoon secundair onderwijs werkt met ontwikkelingsdoelen per onderwijsvorm. Een schoolteam selecteert de doelen die het voor een leerling of leerlingengroep wil nastreven. Deze selectie vormt een belangrijke stap in de opmaak van een handelingsplan. In het handelingsplan stippelt de school een aanbod uit dat afgestemd is op de (individuele) hulpvragen van een leerling.
De onderwijsdoelen voor opleidingsvorm 4 zijn identiek aan de doelen van het overeenstemmende niveau van het gewoon secundair onderwijs.
- Modernisering
Sinds 1 september 2019 wordt het secundair onderwijs leerjaar na leerjaar inhoudelijk vernieuwd. De eerste en tweede graad (dus het 1ste tot en met het 4de jaar) kregen al nieuwe eindtermen. De andere leerjaren krijgen de komende schooljaren nieuwe eindtermen.
Elke individuele leerling moet de eindtermen basisgeletterdheid bereiken op het einde van de eerste graad, zowel in de A-stroom als in de B-stroom. Basisgeletterdheid zijn die eindtermen die nodig zijn om te kunnen participeren in de maatschappij: Nederlands, wiskunde, digitale en financiële geletterdheid. Voor Nederlands zijn er uitbreidingsdoelen. Dat zijn doelen voor jongeren die extra uitgedaagd willen worden en zich meer kunnen verdiepen in het Nederlands.
De eindtermen zijn geordend volgens 16 sleutelcompetenties. Die moeten de leerlingen verwerven tijdens hun schoolcarrière, bv. competenties in het Nederlands, digitale competentie en mediawijsheid, competenties inzake duurzaamheid…
Vanaf respectievelijk 1 september 2021 en 1 september 2023 zijn er 3 finaliteiten in de 2de en 3de graad:
• doorstroomfinaliteit (bedoeling dat de leerlingen doorstromen naar hoger onderwijs),
• arbeidsmarktfinaliteit (bedoeling dat de leerlingen doorstromen naar de arbeidsmarkt) en
• dubbele finaliteit.
Voor elke graad zullen er eindtermen zijn per finaliteit.
- Leerplannen
De school moet de eindtermen letterlijk opnemen in het leerplan. In een leerplan:
• moeten de eindtermen en ontwikkelingsdoelen die de overheid vastlegt, op herkenbare wijze worden opgenomen;
• kan het schoolbestuur doelen toevoegen. Dat kan zowel vanuit het eigen opvoedingsproject als vanuit de eigen visie op het vak;
• moet er voldoende ruimte zijn voor de inbreng van scholen, leraren(teams) en leerlingen.
In het secundair onderwijs behalen de leerlingen in principe op het einde van elk leerjaar een oriënteringsattest. Hieruit blijkt of de leerling al dan niet geslaagd is voor dat leerjaar en naar welke studierichtingen hij/zij kan doorstromen. Sommige scholen hanteren een ontwikkelingsgerichte aanpak van leerlingen en stellen de studiebekrachtiging uit tot het einde van het 2de leerjaar van een graad. Dat kan enkel in de B-stroom van de 1ste graad en in uitzonderlijke gevallen ook in de 2de en de 3de graad. De studiebekrachtiging uitstellen tot het einde van het 2de leerjaar is niet mogelijk in de A-stroom van de 1ste graad.
Er zijn verschillende attesten mogelijk:
- A-attest
Een A-attest betekent dat de leerling geslaagd is en kan kiezen welke studierichting (of basisoptie) hij/zij in het volgend leerjaar wil volgen (mits aan de toelatingsvoorwaarden voldaan is).
- A-attest met verplichte remediëring (enkel na het 1ste jaar van de 1ste graad)
Net als een A-attest zonder verplichting betekent een A-attest met verplichte remediëring dat de leerling geslaagd is. Maar, de leerling moet versterkt worden in één of meerdere vakken en dient daarvoor het volgende jaar extra remediëring te volgen.
- Attest met uitsluiting (enkel na het 1ste jaar van de 1ste graad)
Net als de andere A-attesten betekent een A-attest met uitsluiting dat de leerling geslaagd is. Maar, de leerling krijgt geen toegang tot álle basisopties en/of pakketten in het 2de jaar van de 1ste graad. Welke basisopties of pakketten worden uitgesloten, staat op het uitgereikte attest. In principe kan een leerling met (eender welke vorm van) een A-attest niet overzitten in hetzelfde structuuronderdeel. Vanaf schooljaar 2022-2023 is er een uitzondering: als minstens de helft van alle basisopties van 2A of 2B worden uitgesloten, dan heeft de leerling het recht om het jaar over te doen.
- B-attest (in principe alle leerjaren, behalve na het 1ste jaar van de 1ste graad)
Een B-attest betekent dat de leerling geslaagd is, maar voor 1 of meer vakken minder goede resultaten behaalde. Daarom wordt de leerling uitgesloten voor een finaliteit of voor één of meer studierichtingen. Elke leerling met een B-attest krijgt een bindend gunstig of een ongunstig advies in verband met het overdoen van het leerjaar. Enkel een gunstig advies geeft de mogelijkheid tot overzitten. Een ongunstig advies verplicht de leerling over te gaan naar een volgend leerjaar (met uitsluiting van finaliteiten, studierichtingen of basisopties). Vanaf schooljaar 2022-2023 is er een uitzondering: leerlingen die geclausuleerd worden voor alle structuuronderdelen van twee finaliteiten (dubbele- of doorstroomfinaliteit) hebben het recht om het jaar over te doen.
- C-attest
Een C-attest betekent dat de leerling niet geslaagd is en het leerjaar moet overdoen. Verandering van studierichting (of basisoptie) binnen eenzelfde leerjaar mag wel. Vanaf het schooljaar 2022-2023 ontvangen de niet-geslaagde leerlingen van het 2de leerjaar van de tweede graad een afzonderlijk studiebewijs waarop de competenties van het specifieke gedeelte die de leerling wél heeft behaald, worden genoteerd.
Extra voor alle leerlingen na het 2de jaar van de tweede graad in de dubbele finaliteit en de arbeidsmarktgerichte finaliteit: de klassenraad geeft bij elk A- en B-attest een niet-bindend advies over arbeidsrijpheid en arbeidsbereidheid. Dit dubbele advies wordt gegeven omdat de leerling de mogelijkheid heeft over te stappen naar duaal leren, ongeacht het feit of de school die attesteert zelf duale structuuronderdelen organiseert.
De klassenraad is een bijeenkomst van leerkrachten. Er zijn verschillende soorten klassenraden, elk met een eigen functie en benaming.
De klassenraad die de beslissing neemt of een leerling al dan niet geslaagd is aan het eind van een schooljaar, is de delibererende klassenraad. De delibererende klassenraad wordt gevormd door die leerkrachten die lesgeven in eenzelfde leerjaar, bijgestaan door de directeur. Deze groep beslist over het al dan niet toekennen van een oriënteringsattest na elk leerjaar, een getuigschrift na de 1e en 2e graad en een diploma na de 3e graad.
De beslissing wordt genomen op basis van het al dan niet voldoende bereiken van de doelstellingen in het leerplan om de studies het volgende schooljaar verder te kunnen zetten. De delibererende klassenraad kan een leerling een bijkomende proef opleggen alvorens een definitieve beslissing te nemen. Deze bijkomende evaluatie kan gebeuren op basis van herexamens, vakantiewerk of –lectuur, enz.
Ouders kunnen vragen om het verslag te mogen inkijken. Het gaat dan weliswaar enkel om het stuk dat over het eigen kind gaat. Ook leerlingen mogen het verslag inkijken.
Leerlingen zonder getuigschrift of diploma secundair onderwijs kunnen dat alsnog behalen via zelfstudie bij de examencommissie secundair onderwijs.
- Beroep aantekenen
Elke secundaire school is verplicht om tijdens het schooljaar regelmatig en tijdig te communiceren over de vorderingen die een leerling maakt en over de remediëring die nodig is. Een B- of C-attest zou dus niet onverwacht mogen komen. Dit neemt niet weg dat ouders de uitslag kunnen betwisten als ze het niet eens zijn met de beslissing van de klassenraad.
De beslissing wordt uiterlijk op 30 juni genomen. De datum en de manier waarop de beslissing van de klassenraad meegedeeld wordt, moet vermeld worden in het schoolreglement. Zo kan een school ervoor kiezen dat het resultaat met de leerlingen wordt meegegeven of door de ouders dient te worden opgehaald. Wie het resultaat niet op het voorziene moment ontvangt, bv. door vroegtijdig op vakantie te vertrekken, wordt toch geacht het ontvangen te hebben! Dit is belangrijk om te weten aangezien er een strikte timing geldt om eventueel beroep aan te tekenen.
- Overleg
Een ouder die niet akkoord gaat met de beslissing, kan beroep indienen volgens de procedure die vermeld wordt in het schoolreglement. Eerst moet er een overleg geweest zijn met de directeur. De school kan dit overleg niet weigeren en er moet een schriftelijk verslag van gemaakt worden. De termijn waarbinnen het moet plaatsvinden, vind je in het schoolreglement.
Na het overleg kan de directeur beslissen om de klassenraad opnieuw te laten samenkomen. De klassenraad kan van mening veranderen of bij de oorspronkelijke beslissing blijven.
- Beroepscommissie
Komt de klassenraad niet opnieuw samen of zijn de ouders het niet eens met de nieuwe beslissing? Dan kunnen zij in beroep gaan bij de beroepscommissie. Het schoolbestuur richt de beroepscommissie op en bepaalt ook de samenstelling. Er moeten zowel interne als externe leden zijn.
• Interne leden zijn leden van de klassenraad of een lid van het schoolbestuur.
• Externe leden zijn bv. leden van de ouder- of schoolraad.
De beroepscommissie kan de beslissing van de klassenraad bevestigen of wijzigen. Eventueel kan ze hiervoor bijkomende proeven of opdrachten opleggen. Een wijziging van de beslissing leidt niet noodzakelijk tot een gunstiger resultaat: de clausulering van een B-attest kan bv. uitgebreid worden met bijkomende studierichtingen of de beslissing ‘B-attest’ kan omgezet worden in ‘C-attest’.
Na uitputting van het schoolintern beroep kan eventueel de stap naar een bevoegd rechtscollege worden gezet.
Alle informatie over de beroepscommissie en de beroepsprocedure vind je in het schoolreglement. Hulp nodig bij het voorbereiden van de beroepsprocedure? Klik hier voor een handig schema.
Eindtermen, ontwikkelingsdoelen en leerplannen in het secundair onderwijs
Modernisering secundair onderwijs (Onderwijskiezer)
Omzendbrief ‘Structuur en organisatie van het voltijds secundair onderwijs’
Klassenraad in het secundair onderwijs
Klik hier.